mobirise.com

geschiedenis van het hofje

Kevinsje Sint Maartenshuizen

De toen zogeheten ‘Fundatie van St. Marten in de groote Leurestraet’ is in 1715 gesticht door ‘Joffe Helena Frencken ..... ter volbrenging der begeerde ende goede intentie van wijlen haeren broeder Martinus Frencken, salig’. Hoewel de ongetrouwd en kinderloos gestorven Martinus in zijn testament aan zijn broer en beide zusters verzocht had om uit zijn nalatenschap een hofje te stichten, was het alleen zijn jongste zuster Helena die deze taak voortvarend op zich nam. Zij was het die de hele zaak organiseerde, de grond kocht, de architect en de bouwlieden aanstelde, zorgde dat de huisjes werden ingericht en dat er bewoonsters kwamen. Voorwaar een vrouw 'die haar mannetje stond', iets wat in die tijd niet zo gebruikelijk was.
Aldus werd in 1715 een hof ingericht voor ‘derthien huijskens tot bewoninge van eenige arme vrou persoonen out ontrent sestigh iaeren, .... van de warachtighe Roomsche Catholijcke religie, van borgers affcomste deser stadt ....’  

Rijksmonument, gebouwd in 1715

De opdracht van de bouw van deze huizen werd op 30 mei 1715 gegund aan de stadsbouwmeester van Maastricht Gilles Doyen voor 14.500 gulden en is in hetzelfde jaar opgeleverd.
De poortomlijsting bestaat uit Naamse steen. Boven de ingang met een geblokte omlijsting is een reliëf van Sint Maarten en de bedelaar aangebracht, terwijl in een tijdvers eronder het jaar van de stichting te lezen is:


MartInI pUra LIberaLItate ConDItUr (MIIULILICDIU = 1715).

Dit chronogram betekent: 'Uit zuivere liefdadigheid van Martinus wordt (dit huis) gesticht'.

Achter de poort liggen dertien eenvoudige huisjes, met ingangen in Naamse steen en kozijnen van Naamse steen, waarvan de kruisen zijn uitgebroken.
De kap met zolderverdieping en de dakkapellen dateren uit 1919.
In 1988 vond de laatste grote renovatie plaats.
Het hofje is sinds 30 juni 1965 geregistreerd als Rijksmonument (onder nummer: 27036). 

Voorbeeld van een kozijn uit het hofje waarbij de kruisen zijn uitgebroken.

Voorbeeld van een ander huis in Maastricht met een kozijn in originele staat.


Uit een oud reglement van het Hofje:

'Obligatie waartoe de vrouwen verpligt zijn volgens fondatie, te weten:
Alle dagen te bidden 10 Pater nosters en 10 Ave Maria tot lavenis van de ziel van den fondateur, zijne vrienden en alle gelovige zielen. Alle jaren tegenwoordig te zijn in het jaargetijd van den fondateur. Is wel expresselijk geordonneert dat voorschreve vrouwen bij hun niemand zullen mogen laten wonen of innemen, tenzij met consent van de heren directeurs, op poene dat die bevonden zullen worden zulks gedaan te hebben, zonder voorschreve kennis en consent, anstondts inhabiel zullen zijn om daar langer in te mogen wonen, maar zullen aanstonts door de heren directeurs mogen met hunne effecten op straat geset worden.'

'Lustige wals' door de dames van het Kevinsje.
In de Limburger Koerier, Maastricht, 18 januari 1937

 (Voormalige) bestuurders/provisoren van het hofje Sint Maartenshuizen, verwanten van Martinus Frencken, sinds 1713                                                                                   

                                                 


                                                                                                                                              1e directeur*                    2e directeur*


 1. Helena Frencken - g. 1648, o. 1721                                                                            1713-1715

 2. Anna Frencken - g. 1660, o. 1741                                                                               1713-1716

 3. Joannes van den Biessen - g. 1667, o. 1730                                                           1715-1730

 4. Joannes Servatius van den Biessen - g. 1693, o. 1726                                                                                         1715-1726

 5. Andreas Dominicus de Limbourg - g. 1683, o. 1734                                              1730-1734                             1726-1730

 6. Martinus van den Biessen - g. 1697, o. 1768                                                          1754-1768                              1730-1754

 7. Petrus Gijsbertus van den Biessen - g. 1701, o. 1754                                              1734-1754

 8. Tossain Johannes Dominicus de Limbourg - g. 1715, o.  1773                              1768-1773                           1754-1768

 9. Johannes van den Biessen - g. 1721, o. 1787                                                                                                       1768-1770

10. Petrus Johannes Jospehus van der Vrecken - g. 1735, o. 1795                                                                         1770-1773

11. Servaes C. G. van Aken - o. 1790                                                                                1773-1790

12. Mathias Aloysius Kerens de Wylre - g. 1731, o. 1808                                                                                           1773-1808

13. C.T.A. van Aken                                                                                                              1790-1802

14. Jhr. Franciscus Xaverius Mathieu Alois Lambert Otto Kerens de Wylre              1802-1855

       g. 1775, o. 1856

15. Paulus Joannes van der Vrecken - g. 1765, o. 1838                                                                                           1808-1837           

16. Alexander Antonius van der Vrecken - g. 1804, o.1875                                                                                     1837-1875

17. Jhr. Guillaume Eugène François Xavier Marie Kerens de Wylre                           1855-1879   

            g. 1805, o. 1880

18. Valérie Dorothée Francoise Marie Stevens - van der Vrecken                                                                        1875-1887

            g. 1841, o. 1922

19. Fr. Armand Coenen - o. 1888                                                                                   1879-1887

20. Gustave Nicolas Stevens - g. 1838, o. 1903                                                           1887-1903

21. Paul Gustaaf Hubert Regout - g. 1859, o. 1905                                                      1903-1905                           1887-1903

22. Mélanie Berthe Joséphine Regout-Stevens - g. 1870, o. 1959                                                                        1903-1920

23. Lucien Edmond Marie Hubert Regout - g. 1893, o. 1937                                                                                   1920-1937

24. Adolph Henri Constant Marie Hubert van Liebergen - g. 1893, o. 1974             1925-1974

25. Jean Marie Adolphe Hubert Regout - g. 1896, o. 1955                                        1937-1955

26. Felix Auguste Edgard Regout - g. 1900, o. 1984                                                   1955-1979

27. Yves Rose Edmond Regout - g. 1926, o. 2002                                                       1974-1996

28. Lucie J. M. van Dijk-Regout - g. 1938                                                                      1979-2007

29. Marie-Rose G. Brounts-Regout - g. 1963                                                                                                            1996-2016

30. Clemens N.L.M. Regout - g. 1953                                                                             2007-

31. Rudolf H.M.J. baron van Hövell tot Westerflier - g. 1950                                                                                  2009-2013

32. Rutger G.C.M. van Basten Batenburg - g. 1953                                                                                                  2011-2015

33. Pieter C.M. Bary - g. 1952                                                                                                                                      2013-2014

34. Ingrid M.L.A. Regout - g. 1947 o. 2018                                                                                                                 2014-2018

35. Robert L.H.A.M.  Schmedding - g. 1946                                                                                                             2014-2021

36. Johannes B.F.W.A.F. graaf de Marchant et d'Ansembourg - g. 1979                                                              2015- 2019

37. Florence M.A.P.I.C.G. Regout - baronesse de Villenfagne de Vogelsanck g. 1975                                       2018-

38, Jhr. Ferdinand W. Michiels van Kessenich - g. 1964                                                                                          2020

39. Edgar L. Ch. Regout - g. 1950                                        



Noten:

* 1e directeur is de voorzitter. Met benadering van periode in functie.

De instellingen in Maastricht waren bestuurlijk en qua beheer van goederen verweven. Meerdere provisoren waren bijvoorbeeld tevens provisor resp. bestuurder van de Stichting de XII Apostelen en de Stichting Lambert van Middelhoven, zoals Yves Regout en Kerens de Wylre. Voorts waren generaties lang leden van de firma Stroom ook rentmeester van de goederen van het XII Apostelenhuis. 

Rentmeesters en administrateurs/beheerders van het hofje en haar goederen/accountants

P.H.M.C. Drummen                                               1887-1893
Hubert Joseph Stroom (1859)                            1893-1940
Gustaaf Stroom                                                     1940-1953
Ton Stroom                                                            1953-1971
firma Stroom, Lenting en van Gangelen        1971-1976
Woningbouw vereniging Sint Servatius        1976-2013
Drefas/Vico Dreesen                                          2013-2021
A&D accountants / J.Versteegh                        2021- 


Rechts: Foto uit notulen bestuursvergadering St. Maartenshuizen van 7 mei 1896.

Literatuur en archieven

Voor een korte beschrijving van de geschiedenis van het hofje en armenzorg in Maastricht:

- Het Sint Martinushofje, W.A.A. Mes en I.M.H. Evers, 1995, Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, Reeks: Maastrichts silhouet 38,    

   ISBN: 90-70356-74-0 (uitverkocht)

- Ouderenzorg in Maastricht. Vijf eeuwen XII apostelen, 1993, J.C.G.M. Jansen, Stichting Historische Reeks Maastricht, ISBN: 90.70356 61 9

- Het Burgerlijk Armbestuur, Twee eeuwen zorg voor armen, zieken en ouderen te Maastricht 1796 - 1996, B.P.A. Gales e.a., Maastricht, april

   1997, 432 pp. in twee volumes. ISBN 90 79356 73 2 band 1, 90 70356 86 4 band 2

- Van Godshuis naar academisch ziekenhuis, Harry Hillen e.a., 2011

- Gebouwen van liefdadigheid, wetenschap en kunst, in E.O.M. van Nispen tot Sevenaer, De monumenten in de gemeente Maastricht. Deel 2.

   Gijsbers & van Loon, Arnhem 1974 (ongewijzigde herdruk)


Links

- Elisabeth Strouven Fonds

Archieven over Sint Maartenshuizen

In het Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL) te Maastricht:

21.342 Sint Maartenshuizen Maastricht
16.0516 Familie Frencken te Maastricht
16.0532 Familie van der Biessen te Maastricht
21.210A Parochie Sint Nicolaas te Maastricht
14.B001 Kapittel van Onze Lieve Vrouw te Maastricht